Το ιστολόγιο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της νεοελληνικής λογοτεχνίας της α΄ γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Βέροιας. Παρουσιάζονται εργασίες των μαθητών/τριων της α΄ γυμνασίου με αφορμή λογοτεχνικά κείμενα τα οποία μελετώνται και αναλύονται στην τάξη με στόχο την ανάδειξη της δημιουργικότητας των μαθητών και ενδιαφέρον οπτικοακουστικό υλικό για την αξιοποίησή του από την εκπαιδευτική κοινότητα.
Πέμπτη 2 Απριλίου 2020
Αφίσες και μηνύματα της IBBY - Αφιέρωμα στην Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου - 2 Απριλίου
Η Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Απριλίου, την ημέρα που γεννήθηκε ο μεγάλος Δανός παραμυθάς Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Την καθιέρωσε η Διεθνής Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα (International Board on Books for Young People- IBBY) το 1966. H ΙΒΒΥ γίνεται χορηγός της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού Βιβλίου κάθε χρόνο. Επιλέγει ένα θέμα και καλεί ένα γνωστό συγγραφέα να γράψει ένα μήνυμα για όλα τα παιδιά του κόσμου και ένα γνωστό εικονογράφο να φιλοτεχνήσει μια αφίσα. Η αφίσα και το μήνυμα διανέμονται σε όλο τον κόσμο, με σκοπό να τονίσουν την αξία των βιβλίων και της ανάγνωσης, και να ενθαρρύνουν τη διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξη και τη διάδοση της παιδικής λογοτεχνίας.
Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου 2022 ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν κι ας δούμε κάποιες από τις πολλές αφίσες που δημιουργήθηκαν και τα μηνύματα που μεταδόθηκαν σ΄ όλα τα παιδιά του κόσμου με αφορμή αυτήν την ημέρα! Η ανάρτηση δημιουργήθηκε προκειμένου να αξιοποιηθεί για δημιουργικές εργασίες στο σχολείο από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς. Θα χαρούμε ιδιαιτέρως αν αποτελέσει έναυσμα για έμπνευση, δημιουργία και συνεργασία! Είμαστε ανοιχτοί σε ενδιαφέρουσες προτάσεις! Στο τέλος της ανάρτησης παρουσιάζονται κάποιες από τις δημιουργικές εργασίες - δράσεις μαθητών του Μουσικού Σχολείου Βέροιας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2023
"Είμαι ένα βιβλίο, διάβασέ με"
‘I am a book, read me’
The poster is the result of a collaboration between author Vagelis Iliopoulos and illustrator Photini Stephanidi. Together, they wanted to celebrate the power of children’s books in promoting values of equality, diversity and inclusion, as well as connecting people through tolerance and understanding.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2022
"Οι ιστορίες είναι φτερά που σε βοηθούν να πετάς ψηλά κάθε μέρα”
"Stories are wings that help you soar every day"
Written by Richard Van Camp Poster illustrated by Julie Flett
Δείτε το οπτικοακουστικό μήνυμα της ΙΒΒΥ
δημιουργός: Ραδιοφωνική ομάδα Μουσικού Σχολείου Βέροιας
Kęstutis Kasparavičius - Kęstutis
Kasparavičius, Λιθουανία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2018
"Το μικρό είναι μεγάλο μέσα σε ένα βιβλίο"
"The
Small is Big in a Book"
Inese
Zandere - Reinis
Petersons, Λετονία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2017
"Ας μεγαλώσουμε με το βιβλίο!"
"Let Us Grow With the Book"
Sergey Makhotin
Mikhail Federov, Ρωσία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2016
"Μια φορά κι έναν καιρό..."
"Once
Upon a Time"
Luciana Sandroni Ziraldo, Βραζιλία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2015
"Πολλοί πολιτισμοί - Μια ιστορία"
"Many
Cultures - One Story"
Marwa Obaid Rashid Al Aqroubi,
Nasim
Abaeian
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2014
"Imagine
Nations through Story"
Siobhán Parkinson - Niamh Sharkey, Ιρλανδία
Το 2014 το υλικό επιμελήθηκε το Τμήμα της Ιρλανδίας. Η βραβευμένη Ιρλανδή συγγραφέας Siobhàn Parkinson, που κατοικεί στο Δουβλίνο, έγραψε το μήνυμα της ημέρας και την αφίσα φιλοτέχνησε η Ιρλανδή πολυβραβευμένη εικονογράφος, συγγραφέας και δημιουργός κινούμενων σχεδίων Niamh Sharkey. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 20 γλώσσες.
Η Siobhàn Parkinson έχει γράψει περισσότερα από 25 βιβλία,
αρκετά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. ΄Εχει επίσης υπηρετήσει στην
ΙΒΒΥ ως συνυπεύθυνη της έκδοσης του περιοδικού Bookbird και τώρα ασχολείται με
την έκδοση παιδικών βιβλίων, καθώς και με τη διδασκαλία δημιουργικής γραφής.
Συνεργάζεται με πολλά σχολεία και φροντίζει ιδιαίτερα τα παιδιά με ειδικές
ανάγκες.
«Συχνά οι αναγνώστες ρωτούν τους συγγραφείς πώς γίνεται και γράφουν τις ιστορίες τους – από πού έρχονται οι ιδέες; Από τη φαντασία μου, απαντάει ο συγγραφέας. Α, μάλιστα, μπορεί να πουν οι αναγνώστες. Αλλά πού είναι η φαντασία σας, και από τι είναι φτιαγμένη, και έχουν όλοι φαντασία;
Α, λέει τότε ο συγγραφέας, η φαντασία είναι μέσα στο κεφάλι μου βέβαια, και είναι φτιαγμένη από εικόνες και λέξεις, αναμνήσεις και ίχνη από άλλες ιστορίες και λέξεις, κομμάτια από πράγματα και μελωδίες και σκέψεις και πρόσωπα και τέρατα και σχήματα και λέξεις, κινήσεις και λέξεις, κύματα και αραβουργήματα και τοπία και λέξεις, αρώματα και αισθήματα και χρώματα και ρίμες και μικρούς ήχους και ξαφνικούς θορύβους και γεύσεις και εκρήξεις ενέργειας και γρίφους και αύρες και λέξεις. Και στροβιλίζονται όλα εκεί μέσα και τραγουδούν κι αλλάζουν διαρκώς σαν να τα βλέπεις από καλειδοσκόπιο και αιωρούνται και κάθονται και σκέφτονται και τσιγκλούν το κεφάλι. Βέβαια, φαντασία έχει ο καθένας, διαφορετικά δε θα μπορούσαμε να ονειρευόμαστε. Η φαντασία του καθενός, ωστόσο, δεν έχει μέσα της το ίδιο υλικό. Στους μάγειρες ίσως περιέχει γεύσεις κυρίως και στους ζωγράφους χρώματα και σχήματα κυρίως. Όμως η φαντασία των συγγραφέων είναι γεμάτη κυρίως από λέξεις.
Με λέξεις λειτουργεί επίσης και η φαντασία εκείνων που διαβάζουν ή ακούν ιστορίες. Η φαντασία του συγγραφέα πλάθει και ανακατεύει και φτιάχνει ιδέες και ήχους και φωνές και χαρακτήρες και γεγονότα μέσα στην ιστορία, και η ιστορία είναι φτιαγμένη από λέξεις και μόνο, στρατιές από κουλουριαστά σημαδάκια που γεμίζουν τις σελίδες. Έρχεται τότε ο αναγνώστης και τα σημαδάκια ζωντανεύουν. Μένουν στη σελίδα, εξακολουθούν να μοιάζουν με στρατιές, αλλά τρεχοβολούν και στη φαντασία του αναγνώστη και ο αναγνώστης τώρα σχηματίζει και συνδέει έτσι τις λέξεις, ώστε η ιστορία να εκτυλίσσεται μέσα στο δικό του ή στο δικό της το κεφάλι, όπως έκανε κάποτε στο κεφάλι του συγγραφέα.
Αυτός είναι ο λόγος που ο αναγνώστης είναι εξίσου σημαντικός για την ιστορία με τον συγγραφέα. Υπάρχει μόνο ένας συγγραφέας για κάθε ιστορία, υπάρχουν όμως εκατοντάδες ή χιλιάδες ή μπορεί και εκατομμύρια αναγνώστες, που διαβάζουν στη γλώσσα του συγγραφέα ή σε άλλες γλώσσες στις οποίες μπορεί να έχει μεταφραστεί. Χωρίς τον συγγραφέα η ιστορία δε θα είχε γεννηθεί ποτέ. Αλλά χωρίς τις χιλιάδες των αναγνωστών σε όλο τον κόσμο, η ιστορία δε θα είχε ζήσει όλες τις ζωές που θα μπορούσε να ζήσει.
Κάθε αναγνώστης μιας ιστορίας έχει κάτι κοινό με κάθε άλλο αναγνώστη της. Ξεχωριστά ο καθένας, αλλά και μαζί κατά κάποιον τρόπο, αναδημιουργούν την ιστορία του συγγραφέα στη δική τους φαντασία – μια πράξη που είναι ταυτόχρονα ιδιωτική και δημόσια, προσωπική και κοινή, ατομική και διεθνής. Και αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι.
Συνεχίστε να διαβάζετε!»
Niamh Sharkey
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2013
«BIBΛΙΟΧΑΡΑ» Σ ΄ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ
"Bookjoy around the World"
Pat Mora - Ashley Bryan, Η.Π.Α.
Το μήνυμα έγραψε η πολυβραβευμένη συγγραφέας Pat Mora, που γεννήθηκε στο El Paso του Τέξας και έχει γράψει πολλά βιβλία για παιδιά, τόσο στα αγγλικά όσο και στα ισπανικά.
Στα έργα της περιλαμβάνονται εικονογραφημένες ιστορίες, βιογραφίες, ποιήματα και παραμύθια. Βιβλία της έχουν μεταφραστεί στα κινεζικά, τα ιαπωνικά, τα κορεατικά και τα αραβικά.
Την αφίσα φιλοτέχνησε ο διάσημος Αμερικανός αφηγητής, συγγραφέας, ποιητής, μουσικός και εικονογράφος, αφροαμερικανικής καταγωγής, Ashley Bryan , ο οποίος έχει τιμηθεί με πολλά και σημαντικότατα τοπικά και διεθνή βραβεία. Το 2006 ήταν υποψήφιος για το διεθνές βραβείο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που απονέμεται από την ΙΒΒΥ.
«BIBΛΙΟΧΑΡΑ» Σ ΄ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ
Διαβάζουμε, εγώ κι εσύ.
Τα γράμματα γίνονται λέξεις
κι οι λέξεις έπειτα, όλες μαζί,
γίνονται βιβλία να διαλέξεις.
Άκου πώς ψιθυρίζουν!
Ποτάμια στις σελίδες κελαρύζουν,
αρκούδες τραγουδούν,
όταν το φεγγάρι αντικρίζουν.
Μπαίνουμε σε κάστρα φοβερά.
Δέντρα σκαρφαλώνουν ως τα σύννεφα.
Γενναία κορίτσια πετούν θαρρετά,
αγόρια ψαρεύουν άστρα λαμπερά.
Εσύ κι εγώ διαβάζουμε μαζί,
Pat Mora (HΠΑ)
Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς - Ανδρουτσοπούλου
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2012
"Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια ιστορία
που την ήξερε όλος ο κόσμος"
"Once upon a
time, there was a story that the whole world told"
Francisco
Hinojosa - Juan Gedoviu, Μεξικό
Το 2012 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Τμήμα του Μεξικού. Το μήνυμα το έγραψε ο πολυβραβευμένος Μεξικανός συγγραφέας Francisco Hinojosa, που γεννήθηκε στην Πόλη του Μεξικού το 1954 και είναι ένας από τους πολυγραφότερους και πιο επιτυχημένους συγγραφείς βιβλίων για παιδιά. Έχει γράψει 40 βιβλία (ποιήματα, διηγήματα, ταξιδιωτικά, δοκίμια και βιβλία για παιδιά και νέους), από τα οποία τα πιο γνωστά είναι το ιστορικό μυθιστόρημα A golpe de calcetin( Με τα πόδια), La peor senora del mundo( Η χειρότερη κυρία του κόσμου) και Anibal y Melquiades(Αννίβας και Μελχιάδης). Στα έργα του επικρατεί το χιούμορ και η φαντασία.
Την αφίσα τη φιλοτέχνησε ο Μεξικανός εικονογράφος Juan Gedovius, που γεννήθηκε στην Πόλη του Μεξικού και δηλώνει ότι είναι επίσης αφηγητής, «αδιόρθωτη κουκουβάγια» και «ψαράς θαλάσσιων δράκων». Έχουν δημοσιευτεί περισσότερα από 60 έργα του, έχει τιμηθεί με δέκα διεθνή βραβεία και έχει συμμετάσχει σε πολλές εθνικές και διεθνείς εκθέσεις. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται τα : Trucas (Τρούκας), Ribit (Ρίμπιτ), και Morado al cubo (Ο μωβ κύβος).
"Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια ιστορία που την ήξερε όλος ο
κόσμος. Στην πραγματικότητα δεν ήταν μία μόνο ιστορία αλλά πολλές, που άρχισαν
να γεμίζουν τον κόσμο με παραμύθια για ανυπάκουα κορίτσια και πονηρούς λύκους,
κρυστάλλινα γοβάκια κι ερωτοχτυπημένους πρίγκιπες, έξυπνους γάτους και
μολυβένια στρατιωτάκια, φιλικούς γίγαντες και εργοστάσια σοκολάτας. Γέμιζαν τον
κόσμο με λέξεις, με ευστροφία, με εικόνες και παράξενους χαρακτήρες. Καλούσαν
τον κόσμο να γελάσει, να θαυμάσει, να τις ζήσει. Του έδιναν νόημα. Κι από τότε,
οι ιστορίες αυτές συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται και να μας λένε χίλιες και
μία φορές «Μια φορά κι έναν καιρό ήταν μια ιστορία που την ήξερε όλος ο
κόσμος…»
Όταν διαβάζουμε, λέμε ή ακούμε ιστορίες, ασκούμε το μυαλό
μας όπως περίπου θα κάναμε αν έπρεπε να το γυμνάζουμε για να μείνει
καλλίγραμμο. Σίγουρα, κάποια μέρα, χωρίς ούτε καν να το καταλάβουμε, μια από
τις ιστορίες αυτές θα ξανάρθει στη ζωή μας, προσφέροντάς μας δημιουργικές
λύσεις σε εμπόδια που θα συναντούμε στο δρόμο μας.
Όταν διαβάζουμε, λέμε ή ακούμε ιστορίες, συνεχίζουμε κι ένα
πανάρχαιο τυπικό που διαδραμάτισε θεμελιώδη ρόλο στην ιστορία του πολιτισμού:
τη δημιουργία κοινότητας. Οι πολιτισμοί, οι περασμένες εποχές και γενιές
έρχονται μαζί με τις ιστορίες αυτές να μας πουν πως είμαστε όλοι ένα, οι
Ιάπωνες, οι Γερμανοί, οι Μεξικανοί. Εκείνοι που έζησαν τον δέκατο έβδομο αιώνα
κι εμείς οι σημερινοί, που διαβάζουμε τις ιστορίες μας στο διαδίκτυο. οι
παππούδες, οι γονείς και τα παιδιά. Οι ιστορίες ικανοποιούν όλους τους
ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο, επειδή, μολονότι έχουμε τεράστιες διαφορές, βαθιά
μέσα μας είμαστε όλοι πρωταγωνιστές των ιστοριών.
Αντίθετα με τους ζωντανούς οργανισμούς που γεννιούνται,
αναπαράγονται και πεθαίνουν, οι ιστορίες, ξεχειλίζοντας από γονιμότητα, μπορούν
να γίνουν αθάνατες - ιδιαίτερα οι παραδοσιακές που έχουν τη δυνατότητα να
προσαρμοστούν στις συνθήκες και στον περίγυρο όπου λέγονται ή ξαναγράφονται.
Είναι ιστορίες που, όταν αναπαράγονται ή ακούγονται, μας κάνουν
συν-δημιουργούς.
Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν επίσης μια χώρα γεμάτη μύθους,
ιστορίες και θρύλους που μεταδίδονταν επί αιώνες από στόμα σε στόμα, φανέρωναν
την ιδέα της δημιουργίας τους, αφηγούνταν το ιστορικό τους, μοίραζαν τον
πολιτιστικό τους πλούτο, κινούσαν την περιέργεια κι έφερναν χαμόγελα στα
πρόσωπα. ΄Ηταν και μια χώρα όπου πολύ λίγοι άνθρωποι μπορούσαν να έχουν βιβλία.
Αλλά η ιστορία αυτή έχει αρχίσει ν' αλλάζει. Σήμερα, οι ιστορίες φτάνουν ακόμα
και στις πιο μακρινές γωνιές της πατρίδας μου, του Μεξικού. Και, βρίσκοντας
αναγνώστες, οι ιστορίες αυτές εκπληρώνουν το ρόλο τους δημιουργώντας
κοινότητες, οικογένειες ή άτομα που έχουν περισσότερες δυνατότητες να βρουν την ευτυχία".
Francisco Hinojosa
Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2011
"Το βιβλίο θυμάται"
"The Book
Remembers"
Aino Pervik - Jüri Mildeberg
Εσθονία
Το μήνυμα το έγραψε η πολυβραβευμένη Εσθονή συγγραφέας Aino Pervik, που γεννήθηκε στην Εσθονία το 1932. Έχει γράψει 47 βιβλία για παιδιά, από τα οποία τα πιο γνωστά είναι τα: Arabella – mereroovlitutar (Αραμπέλα, η κόρη του πειρατή, 1982), Kallisharra Q (Αγαπητέ Κύριε Q, 1992) Presidendilood (Ιστορίες για τον πρόεδρο, 2009). Έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, ιαπωνικά, λιθουανικά και ρωσικά.
Την αφίσα τη φιλοτέχνησε ο Εσθονός εικονογράφος Juri Mildeberg, που γεννήθηκε στο Ταλίν το 1965. Έχει εικονογραφήσει ως τώρα 20 βιβλία κι έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις. Οι εικονογραφήσεις του εκπέμπουν ζεστασιά, χιούμορ και μυστήριο.
Για το 2010 το μήνυμα και την αφίσα ετοίμασαν το Ισπανικό Τμήμα της ΙΒΒΥ και συγκεκριμένα ο συγγραφέαςEliacer Cansino η εικονογράφος Noemí Villamuza. Η αφίσα περιέχει και το μήνυμα σε απόδοση από τα αγγλικά της Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου.
Για το 2009 το μήνυμα και την αφίσα ετοίμασαν το Αιγυπτιακό
Τμήμα της ΙΒΒΥ και συγκεκριμένα ο εικονογράφος Hani D. El-Mαsri. Η ελληνική
έκδοση της αφίσας γίνεται με την εικαστική επιμέλεια / προσαρμογή της
Διατσέντας Παρίση. Η αφίσα περιέχει και το μήνυμα σε απόδοση από τα αγγλικά της
Λότης Πέτροβιτς Ανδρουτσοπούλου.
Την αφίσα τη φιλοτέχνησε ο Ταϊλανδός κορυφαίος ζωγράφος και
συγγραφέας Chakrabhand Posayakrit, καλλιτέχνης από τους πιο γνωστούς στη χώρα
του, τιμημένος με πλήθος βραβεία και διακρίσεις για τα εικαστικά του έργα και
τις μελέτες του γύρω από την καλλιτεχνική παράδοση της χώρας του.
Σε μήνυμά του
προς τα παιδιά, εξηγώντας πώς εμπνεύστηκε το θέμα της αφίσας, λέει:
«Την έμπνευση για την αφίσα της Παγκόσμιας Ημέρας Παιδικού
Βιβλίου 2008 την οφείλω στην μακρά παράδοση της Ταϊλάνδης, σύμφωνα με την οποία
τα παιδιά άκουγαν ιστορίες και διάβαζαν κείμενα γραμμένα σε φύλλα φοινικιάς,
που τα τοποθετούσαν σε τραπεζάκια σχεδιασμένα ειδικά για να μπορούν τα παιδιά
να διαβάζουν».
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2007
"Οι ιστορίες είναι το δαχτυλίδι που ενώνει τον κόσμο"
"Stories
Ring the World"
Margaret
Mahy - Zac Waipara, Νέα Ζηλανδία
Μάργκαρετ Μέιχυ - Βραβείο Άντερσεν 2006
"Δε θα ξεχάσω ποτέ το πώς έμαθα να διαβάζω. ‘Οταν ήμουν πολύ
μικρή, οι λέξεις περνούσαν μπρος από τα μάτια μου με βιάση σαν μαύρα σκαθαράκια
που προσπαθούσαν να μου ξεφύγουν. Δεν τα κατάφεραν όμως. ΄Εμαθα να τις
ξεχωρίζω, όσο γρήγορα κι αν έτρεχαν. Κι επιτέλους! Eπιτέλους μπορούσα ν’ ανοίγω
βιβλία και να καταλαβαίνω τι έγραφαν μέσα. Μπορούσα να διαβάζω παραμύθια και
αστείες ιστορίες και ποιήματα μονάχη μου εντελώς.
Πρέπει όμως να σας πω πως είχα και κάποιες εκπλήξεις. Με το
διάβασμα κατάφερα να κατακτώ τις ιστορίες, κατάφεραν όμως και οι ιστορίες να
κατακτούν εμένα κατά κάποιον τρόπο. Έτσι, δεν μπόρεσα ποτέ να τους ξεφύγω. Κι
αυτό είναι ένα κομμάτι από το μυστήριο του διαβάσματος.
Ανοίγεις το βιβλίο, διαβάζεις τις λέξεις και μια όμορφη
ιστορία φουντώνει μέσα σου. Εκείνα τα μαύρα σκαθαράκια, που τρέχουν στη γραμμή
από τη μια άκρη της σελίδας ως την άλλη, γίνονται πρώτα λέξεις που
καταλαβαίνεις και ύστερα εικόνες κι επεισόδια μαγικά. Κι αν μερικές ιστορίες
φαίνεται να μην έχουν καμιά σχέση με την αληθινή ζωή, αν είναι γεμάτες
εκπλήξεις όλων των λογιών και τεντώνουν τη φαντασία σαν λάστιχο με τον ένα ή
τον άλλο τρόπο, στο τέλος όλες οι καλές ιστορίες μας ξαναφέρνουν στην
πραγματικότητα. Είναι φτιαγμένες από λέξεις και όλοι οι άνθρωποι λαχταρούν να
ζήσουν περιπέτειες με λέξεις.
Οι περισσότεροι από μας ξεκινάμε ακούγοντας να μας διαβάζουν
ιστορίες. Όταν είμαστε μωρά, οι μανάδες και οι πατεράδες μας παίζουν μαζί μας,
λέγοντάς μας ποιηματάκια, γαργαλώντας μας (πάει ο λαγός να πιει νερό) ή
χτυπώντας τα χέρια (παλαμάκια παίξετε, ο μπαμπάκας έρχεται). Τα παιχνίδια με
τις λέξεις λέγονται δυνατά κι εμείς, ως μικρά παιδιά, τις ακούμε και γελάμε.
Αργότερα μαθαίνουμε να διαβάζουμε τα μαύρα σημαδάκια στη σελίδα και, ακόμα κι
όταν διαβάζουμε σιωπηλά, ακούμε μέσα μας μια φωνή. Τίνος είναι η φωνή αυτή;
Ίσως η δική σου, του αναγνώστη, μα και κάτι παραπάνω. Είναι η φωνή της ιστορίας
που μιλάει μέσα στου αναγνώστη το μυαλό.
Οι ιστορίες βέβαια λέγονται με πολλούς τρόπους στις μέρες
μας. Ιστορίες λένε και οι κινηματογραφικές ταινίες και η τηλεόραση. Δε
χρησιμοποιούν όμως τη γλώσσα με τον τρόπο των βιβλίων. Οι συγγραφείς που
εργάζονται για την τηλεόραση ή οι σεναριογράφοι είναι συχνά υποχρεωμένοι να
περιορίζουν τις λέξεις. «Αφήστε να μιλήσουν οι εικόνες» λένε οι ειδικοί. Την
τηλεόραση έπειτα την παρακολουθούμε με άλλους μαζί, όταν διαβάζουμε όμως ένα
βιβλίο, τις περισσότερες φορές διαβάζουμε μόνοι.
Ζούμε σε μια εποχή που ο κόσμος έχει γεμίσει βιβλία. Για τον
αναγνώστη, είναι μέρος του ταξιδιού του να ψάξει ανάμεσά τους, διαβάζοντας και
ξαναδιαβάζοντας. Είναι μέρος της περιπέτειάς του να βρει μέσα σ’ αυτή τη
ζούγκλα των εντύπων μια ιστορία που θα ξεπροβάλει σαν ένας μάγος, ν’ ανακαλύψει
μια ιστορία τόσο συναρπαστική και μυστηριώδη, που θα καταφέρει ν’ αλλάξει τον
αναγνώστη. Νομίζω πως κάθε αναγνώστης ζει για τη στιγμή που ο κόσμος ο
καθημερινός αποτραβιέται για λίγο, για να δώσει τόπο σε μια νέα αστεία ιστορία,
μια νέα ιδέα, ένα νέο παραμύθι που αποκτά τη δική του αλήθεια με τη δύναμη των
λέξεων.
«Ναι, αλήθεια είναι!» λέει μέσα μας η φωνή εκείνη. «Σε
παραδέχομαι!».
Δεν είναι συναρπαστικό το διάβασμα;"
Margaret Mahy
Απόδοση: Λότη
Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2006
«Η μοίρα των βιβλίων είναι γραμμένη στ’ άστρα»
"The Destiny
of Books is Written in the Stars" Jan Uliciansky
Peter Cisarik, Σλοβακία
Για το 2006 υπεύθυνο για το υλικό του εορτασμού είναι το Σλοβακικό Τμήμα της ΙΒΒΥ. Το μήνυμα το έγραψεένας από τους γνωστότερους συγγραφείς παιδικών βιβλίων στη Σλοβακία, ο πολυβραβευμένος Ján Uličiansky, που ήταν υποψήφιος για το Βραβείο ΄Αντερσεν (συγγραφής) το 2004. Μερικά από τα πιο γνωστά βιβλία του είναι τα: Snehuliacke ostrovy (Νησιά των Χιονανθρώπων), Máme Emu (΄Εχουμε την ΄Εμα), Drak Plamienok (Ένας δράκος που τον έλεγαν Φλόγα) και Čarovný chlapec (Το μαγικό αγόρι).
Την αφίσα τη φιλοτέχνησε ο Peter Čisárik, εικονογράφος από τους πιο γνωστούς στη χώρα του, σκηνογράφος και δάσκαλος. Το 1997 τιμήθηκε με το βραβείο εικονογράφησης «L’ udovit Fulla», από τα σημαντικότερα στη Σλοβακία. Έχει επίσης βραβευτεί δύο φορές από το Υπουργείο Πολιτισμού της Σλοβακίας και το 2004 ήταν υποψήφιος για το Βραβείο ΄Αντερσεν (εικονογράφησης).
«Η μοίρα των βιβλίων είναι γραμμένη στ’ άστρα»
Ρωτούν συχνά οι μεγάλοι τι θ’ απογίνουν τα βιβλία όταν τα παιδιά θα πάψουν να τα διαβάζουν. Μια απάντηση μπορεί να είναι αυτή: «Θα τα φορτώσουμε όλα σ’ ένα τεράστιο διαστημόπλοιο και θα τα στείλουμε στ’ άστρα!» Ωωω! Τα βιβλία μοιάζουν στ’ αλήθεια με άστρα στον νυχτερινό ουρανό. Είναι τόσα πολλά, που δεν μπορούμε να τα μετρήσουμε και συχνά είναι τόσο μακριά μας, που μας φαίνεται ακατόρθωτο να τα φτάσουμε. Σκεφτείτε ωστόσο τι σκοτάδι θα είχαμε, αν κάποια μέρα όλα τα βιβλία, αυτοί οι κομήτες στο σύμπαν του νου μας, εξαφανίζονται κι έπαυαν να μας δίνουν εκείνη την απεριόριστη ενέργεια της ανθρώπινης γνώσης και φαντασίας... Τι φοβερό! Μήπως λέει κανένας ότι τα παιδιά δεν μπορούν να καταλάβουν μια τέτοια ιστορία επιστημονικής φαντασίας; Πολύ καλά λοιπόν, θα γυρίσω στη γη και θ’ αφήσω τον εαυτό μου να θυμηθεί τα βιβλία της παιδικής μου ηλικίας. Αυτό μου ήρθε άλλωστε στο νου, καθώς κοίταζα τη Μεγάλη Άρκτο, τον αστερισμό που εμείς στη Σλοβακία τον ονομάζουμε «Μεγάλο Κάρο». Και το σκέφτηκα επειδή τα πολυτιμότερα βιβλία ήρθαν σε μένα πάνω σ’ ένα κάρο... Δηλαδή όχι πρώτα σε μένα, μα στη μητέρα μου. Ήταν τον καιρό του πολέμου. Στεκόταν στην άκρη του δρόμου μια μέρα, όταν ένα κάρο έφθασε με θόρυβο – μια καρότσα για σανό γεμάτη βιβλία ως απάνω που την έσερναν άλογα. Ο καροτσιέρης είπε στη μητέρα μου ότι μετέφερε τα βιβλία από τη βιβλιοθήκη της πόλης σε κάποιο μέρος ασφαλές, για να μην καταστραφούν. Την εποχή εκείνη η μητέρα μου ήταν ένα μικρό κορίτσι που αγαπούσε το διάβασμα και, στη θέα εκείνης της θάλασσας από βιβλία, τα μάτια της άστραψαν σαν άστρα. Ως τότε, τα κάρα που είχε δει ήταν γεμάτα μόνο με σανό, άχυρο ή κοπριά. Ένα κάρο γεμάτο βιβλία ήταν για κείνη κάτι παραμυθένιο. Πήρε λοιπόν το θάρρος και ρώτησε: «Σας παρακαλώ, μπορείτε να μου δώσετε έστω κι ένα μόνο βιβλίο απ’ αυτή τη στοίβα;» Ο άνθρωπος χαμογέλασε, της έγνεψε ναι, κατέβηκε από το κάρο και ξέλυσε τη μια πλευρά, λέγοντας: «Μπορείς να πάρεις στο σπίτι σου όσα πέσουν κάτω!» Τα βιβλία ξεχύθηκαν με θόρυβο στο σκονισμένο δρόμο και σε λίγο το παράξενο εκείνο κάρο χάθηκε σε μια στροφή. Η μητέρα μου τα μάζεψε με λαχτάρα, νιώθοντας την καρδιά της να χτυπάει δυνατά. Όταν τίναξε από πάνω τους τη σκόνη, ανακάλυψε ότι ανάμεσά τους βρισκόταν κατά τύχη μια πλήρης σειρά με τα παραμύθια του Χανς Κρίστιαν ΄Αντερσεν. Μέσα στους πέντε τόμους με τα διαφορετικά χρώματα στα εξώφυλλα δεν υπήρχε ούτε μια εικόνα, όμως με τρόπο θαυμαστό τα βιβλία εκείνα φώτιζαν τις νύχτες που τις φοβόταν τόσο η μητέρα μου. Κι αυτό επειδή είχε χάσει τη μητέρα της στον πόλεμο. Όταν διάβαζε κείνες τις ιστορίες τα βράδια, κάθε μια τής έδινε και μια μικρή αχτίδα ελπίδας και με μια σιωπηλή εικόνα στην καρδιά, που τη ζωγράφιζαν τα μισόκλειστα βλέφαρά της, μπορούσε ήρεμα ν’ αποκοιμηθεί, έστω και για λίγο... Τα χρόνια πέρασαν και τα βιβλία εκείνα έφτασαν ως εμένα. Τα κουβαλούσα πάντα μαζί μου στους σκονισμένους δρόμους της δικής μου ζωής. Για ποια σκόνη μιλώ, θα με ρωτήσετε. Μμμ… Ίσως είχα κατά νου την αστερόσκονη που πέφτει στα μάτια μας, όταν καθόμαστε σε μια καρέκλα και διαβάζουμε κάποια νύχτα σκοτεινή. Αν, δηλαδή, διαβάζουμε κάποιο βιβλίο. Γιατί βέβαια μπορούμε να διαβάζουμε πολλών λογιών πράγματα: Ένα ανθρώπινο πρόσωπο, τις γραμμές στην παλάμη μας, τ’ άστρα... Τ’ άστρα είναι βιβλία στο νυχτερινό ουρανό και φωτίζουν το σκοτάδι. Όποτε αναρωτιέμαι αν αξίζει να γράψω ένα ακόμη βιβλίο, κοιτάζω τον ουρανό και λέω στον εαυτό μου ότι το σύμπαν είναι όντως απέραντο και σίγουρα υπάρχει ακόμα χώρος για το μικρό μου αστέρι.
Ján Uličiansky
Μετάφραση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2005
"Τα βιβλία είναι μάτια μαγικά"
"Books Are My Magic Eyes"
Manorama Jafa - Jagdish Joshi, Ινδία
"Τα χρόνια τα παλιά, στην αρχαία Ινδία, ζούσε ένα αγόρι που
το έλεγαν Καπίλ. Του άρεσε να διαβάζει κι ήταν και πολύ περίεργο. ΄Ενα σωρό
ερωτήματα περνούσαν από το μυαλό του. Γιατί ο ήλιος είναι στρογγυλός και γιατί
το φεγγάρι αλλάζει σχήμα; Γιατί τα δέντρα ψηλώνουν τόσο; Γιατί τ’ αστέρια δεν
πέφτουν από τον ουρανό; Ο Καπίλ έψαχνε να βρει τις απαντήσεις στα βιβλία από
φύλλα φοινικιάς που τα είχαν γράψει άνθρωποι σοφοί. Διάβαζε λοιπόν κάθε βιβλίο
που έπεφτε στα χέρια του. Μια μέρα, την ώρα που διάβαζε ένα βιβλίο, η μητέρα
του τού έδωσε ένα δέμα και του είπε: «΄Ασε το βιβλίο και πήγαινε φαγητό στον
πατέρα σου. Θα είναι πολύ πεινασμένος». Ο Καπίλ σηκώθηκε με το βιβλίο στα
χέρια, πήρε το δέμα και ξεκίνησε. Περπατώντας στο στριφτό και δύσβατο μονοπάτι
του δάσους, συνέχιζε να διαβάζει. Ξαφνικά, σκόνταψε σε μια πέτρα, παραπάτησε κι
έπεσε. Το μεγάλο του δάχτυλo μάτωσε. Ο Καπίλ σηκώθηκε κι άρχισε πάλι να
διαβάζει - τα μάτια του δεν ξεκολλούσαν από το βιβλίο. Πιο κάτω, σκοντάφτει
ξανά και πέφτει με τα μούτρα στο χώμα. Αυτή τη φορά πληγώθηκε πιο πολύ, μα εκείνο
που διάβαζε στο βιβλίο με τα φύλλα φοινικιάς τον έκανε να ξεχάσει το χτύπημά
του. Ξάφνου έλαμψε κάτι σαν αστραπή κι ακούστηκε ένα γέλιο μελωδικό. Ο Καπίλ
σήκωσε τα μάτια. Μια πανέμορφη γυναίκα μ’ ένα φωτοστέφανο στο κεφάλι, ντυμένη
μ’ ένα σάρι λευκό, του χαμογελούσε. Καθόταν πάνω σ’ έναν πανώριο άσπρο κύκνο κι
είχε τέσσερα χέρια. Στο ένα κρατούσε έναν κύλινδρο φωτεινό και στ’ άλλα δυο ένα
όργανο μουσικής που το έλεγαν βίνα. Το τέταρτο χέρι της το άπλωσε προς το μέρος
του Καπίλ και του είπε: «Η δίψα σου για γνώση, παιδί μου, μ’ εντυπωσίασε. Θα
σου προσφέρω λοιπόν ένα δώρο. Πες μου τι επιθυμείς περισσότερο;» Το αγόρι
ανοιγόκλεισε τα μάτια με δέος. Αυτή που έβλεπε μπροστά του ήταν η Σαρασβάτι, η
θεά της γνώσης! Χωρίς δεύτερη σκέψη, ένωσε τα χέρια του, έσκυψε και
μουρμούρισε: «Παρακαλώ, θεά, χάρισέ μου ένα δεύτερο ζευγάρι μάτια για τα πόδια
μου, να μπορώ να διαβάζω περπατώντας!» «Ας γίνει το θέλημά σου!» έδωσε η θεά
την ευλογία της αγγίζοντάς το κεφάλι του Καπίλ. Κι εξαφανίστηκε μέσα στα
σύννεφα. Ο Καπίλ κοίταξε προς τα κάτω. ΄Αλλο ένα ζευγάρι μάτια βρισκόταν τώρα
στα πόδια του. Πέταξε από χαρά! ΄Επειτα βάλθηκε να κατεβαίνει το στριφτό
μονοπάτι του δάσους, με τα μάτια στο βιβλίο και τα πόδια του να τον οδηγούν
σωστά. Με την αγάπη που είχε για το διάβασμα ο Καπίλ, όταν μεγάλωσε, έγινε ένας
από τους μεγαλύτερους σοφούς της Ινδίας. ΄Ηταν ξακουστός πέρα ως πέρα στη χώρα
για τη μεγάλη του σοφία. Του έδωσαν μάλιστα κι ένα δεύτερο όνομα,
«Τσακσουπάντ», που στα σανσκριτικά σημαίνει «εκείνος με τα μάτια στα πόδια». Η
Σαρασβάτι είναι η ινδική μυθολογική θεά της μάθησης, της γνώσης, της μουσικής
και του λόγου. Η ιστορία αυτή βασίζεται σ’ έναν αρχαίο ινδικό μύθο για ένα
αγόρι, που ανακάλυψε ότι η γνώση έρχεται από τις λέξεις των σοφών, τις
γραμμένες σε χειρόγραφα φύλλα φοινικιάς. Τα βιβλία είναι τα μαγικά μας μάτια.
Μας δίνουν γνώση και πληροφορίες και μας οδηγούν μέσ’ από τα δύσκολα και
δύσβατα μονοπάτια της ζωής".
Manorama Jafa (Ινδία)
Απόδοση: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2004
"Το φως των βιβλίων" "The Light of the Books" Αγγελική Βαρελλά
Νικόλαος
Ανδρικόπουλος, Ελλάδα
Η σειρά της Ελλάδας ήταν φέτος να γράψει το μήνυμα και να
φιλοτεχνήσει την αφίσα του γιορτασμού της Παγκόσμιας Μέρας Παιδικού Βιβλίου
(2/4). Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου - μέλος της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη
Νεότητα (ΙΒΒΥ), ανέθεσε στην Αγγελική Βαρελά τη συγγραφή του μηνύματος και την
αφίσα στον Νικόλα Ανδρικόπουλου. Μήνυμα και αφίσα εκτυπώθηκαν στα ελληνικά,
αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ισπανικά και έχουν σταλεί στα 71 εθνικά μέλη
της ΙΒΒΥ.
Η συγγραφέας Αγγελική Βαρελά, στο μήνυμα που έγραψε για την
Παγκόσμια Μέρα Παιδικού Βιβλίου διηγείται μια ιστορία, η οποία, μεταξύ άλλων,
λέει:
«Δυο αδέλφια συνήθιζαν να παίζουν με μια υδρόγειο σφαίρα.
Καθώς τη στριφογύριζαν, με κλειστά μάτια, σημάδευαν με το δάχτυλό τους ένα
σημείο. Κι αν τύχαινε το σημείο να είναι το Πεκίνο ή η Μαδαγασκάρη ή το Μεξικό,
τότε έψαχναν στις βιβλιοθήκες να βρουν βιβλία με ιστορίες για τον τόπο που
διάλεξαν.
Αγαπούσαν το διάβασμα. Το χαίρονταν. Το φως στο παραθύρι
τους ήταν αναμμένο έως αργά το βράδυ.
Με το "φως" των βιβλίων βρέθηκαν να περπατούν στο
σινικό τείχος στην Κίνα, ν' ακούν το τραγούδι του Ωκεανού παρέα με τους
Βίκινγκς, να ζουν δίπλα στις πυραμίδες της αρχαίας Αιγύπτου, να γλιστρούν με το
έλκηθρο στις παγωμένες λίμνες, συντροφιά με τους Εσκιμώους, να παίρνουν μέρος
στους αγώνες της αρχαίας Ολυμπίας(...).
Οταν τα έπαιρνε ο ύπνος, τα παραμύθια, οι ιστορίες, οι
θρύλοι, οι τόποι, οι συγγραφείς, οι ήρωες μπερδεύονταν στα όνειρά τους: Ο
Αίσωπος διηγόταν μύθους του στη Σεχραζάτ (...), ο Χριστόφορος Κολόμβος άκουγε
τον Τομ Σόγερ να λέει τις σκανταλιές του (...), ο Αντερσεν έλεγε τα δικά του
παραμύθια στην αράχνη Ανάνσε (...).
Το παιχνίδι με την υδρόγειο σε συνδυασμό με τα βιβλία
διασκέδαζε αφάνταστα τα δυο αδέλφια. Είχανε βρει έναν τρόπο να γίνουν
θαλασσοπόροι κι εξερευνητές μέσα από τις σελίδες τους. Με το "φως"
τους κατακτούσαν τον Πλανήτη, ζούσαν διάφορους πολιτισμούς, διάφορες εποχές,
θαύμαζαν την ποικιλία τους. Πετούσαν παντού, ταξίδευαν παντού και ονειρεύονταν.
Και βέβαια ξεχνούσαν να κλείσουν το φως!
- Παιδιά, πότε επιτέλους θα κοιμηθείτε; τους φώναζαν οι
γονείς τους. Είναι αργά. Σβήστε το φως!
- Δεν μπορούμε, απαντούσαν γελώντας. Το "φως" των
βιβλίων δε σβήνει ποτέ».
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2003
"The World in an Enchanted Network"
Rafael Fabrice Yockteng Benalcazar, Βραζιλία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2002
"Η σκάλα με τα βιβλία"
"Climbing Up Book By Book"
Maria Blazejovsky, Αυστρία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2001
"Books Have It All"
Krisztina Renyi, Hungary
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2000
"Το μυστικό είναι στο
βιβλίο, Το βιβλίο είναι το μυστικό"
"The Secret Is in the Book, the Book Is the Secret"
Mike Launis, Φινλανδία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 1999
"My Book, My Love"
Μήνυμα: Miguel
Angel Fernández-Pacheco
Εικονογράφηση: Javier
Serrano
Ισπανία
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 1998
"Open the
Book and the Magic Starts"
Μήνυμα: Bart Moeyaert
Εικονογράφηση: Gabrielle Vincent
Βέλγιο
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 1997
"Childhood
Is Poetry of Life. Poetry Is Childhood of the World"
Δημιουργικές εργασίες - δράσεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Παιδικού Βιβλίου από μαθητές του Μουσικού Σχολείου Βέροιας στο πλαίσιο του μαθήματος της λογοτεχνίας αλλά και της συμμετοχής σε προγράμματα φιλαναγνωσίας.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΒΙΒΛΙΟΥ 2019
Διαδραστικό μάθημα Λογοτεχνίας
Zωντανή μετάδοση στο μαθητικό ραδιόφωνο – European School Radio της διαδικτυακής συνάντησης μαθητών με την Αγγελική Δαρλάση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου